KENNISMAKING MET ROBERT BISSCHOP

Van Hammond naar hazelnootpasta en ontbijtkoek

Tekst: Fred Bratvogel
Artikel uit Turning Wheel 2009-4

Zoals u in het programma van de komende ledendag kunt lezen, is Robert Bisschop één van de gasten. Hij is voormalig directeur van Hammond Benelux. Op de ledendag wordt hij geïnterviewd door Aart van de Beek. Hier in Turning Wheel doet Fred Bratvogel alvast een voorzet.

Of Robert Bisschop (68), voormalig directeur Hammond Benelux, zou willen meewerken aan een interview?  "Nou oké, maar ik moet dan wel zeer diep graven in mijn geheugen, want sinds 1985 heb ik totaal geen binding meer met het Hammond orgelgebeuren." Als commercieel directeur is hij nadien in de foodbranche terecht gekomen: hazelnootpasta, ontbijtkoek. Zeer succesvolle ondernemingen, maar dat waren zijn eerdere Hammond avonturen beslist ook. Totdat in de eerste helft jaren tachtig 'de koe volledig uitgemolken was' en de fabriekspoorten van Hammond Europe in Antwerpen dicht moesten.

Economische wetenschappen

Robert is afgestudeerd in de economische wetenschappen. Een loopbaan in de muziek lag niet direct voor de hand. Als jongeman zong hij in de kerk, dat wel. Hij werd later PR-man bij platenmaatschappij CBS/Artone, kwam in contact met artiesten, met radio en tv en zo kwam uiteindelijk ook Hammond in beeld. Het was 1964. Overigens ook het jaar dat hij Diana Ross ontmoette, toen voor het eerst in Nederland. Robert werd in dat jaar directeur van een onderneming in Brussel: invoer en distributie van Hammondorgels vanuit de VS.  In die tijd had de firma Johan de Heer in Rotterdam een monopolie in Nederland op de verkoop van Hammondorgels, weliswaar niet het hele land dekkend. Robert wist met diverse (bekende) muziekhuizen tot goede samenwerking te komen en met succes een servicepunt 'Hammond-noord' in Groningen op te zetten. Er gingen auto's rijden, er kwamen servicemonteurs.
Intussen was Antwerpen de centrale locatie geworden. Het afzetgebied werd gaandeweg de Benelux. Rond 1968 werd bedacht dat op Hammondorgels uit de VS wel erg veel invoerrechten en belastingen moest worden betaald en dat het wellicht slimmer zou zijn slechts onderdelen (zogeheten kits) zoals de toonwielbak, versterkers, reverb en dergelijke uit de VS te importeren tegen veel lagere (douane) kosten. En door het 'meubel' in Antwerpen te maken, door complete orgels ter plaatse te assembleren.
Zo ontstond in Antwerpen, Linkeroever een fabriek van zo'n 2800 vierkante meter en rond de 100 medewerkers. Er bestond een holding en diverse dochterondernemingen, soms moest belangenverstrengelingen vermeden worden. Met Hammond Chicago waren de contacten in het algemeen prima, hij is er diverse malen geweest en zo ook in Pasadena (Calif.) waar de Leslieboxen vandaan kwamen. Dat in Antwerpen de A 100 van een sustain op pedaal werd voorzien, dat was eigenlijk ook wel bijzonder, zo herinnert Robert zich ineens.

Keihard werken

Met weemoed denkt Robert terug aan die tijd. Het was wel keihard werken, weinig vrije tijd. Maar het zaken doen was heel anders dan in latere jaren: we waren eigenlijk vrienden in de muziek, je trok veel met elkaar op. Het was gemoedelijk. En zo ook de contacten met de artiesten: "Ik heb Jacky Davis nog weleens opgespoord in warme Antwerpse buurten omdat hij volgens afspraak moest optreden en dus niet op tijd kwam. En in 1967 hadden we een grote Europa-tournee samen met deze organist."
Robert denkt terug aan ook organisten als Jacky Smith, Lou Bennet, Cherry Wainer en André Brasseur. Natuurlijk gaan de gedachten dan ook uit naar de Firato.  Gaat het om de mooiste orgels: "Ja, natuurlijk de B 3, maar zeker ook de X 66." Robert kan zich de prijzen van deze orgels ook nog wel herinneren.

Markt zakt in

Rond 1984 werd het zowel in de VS als in onze streken wel duidelijk: de markt voor orgels begon in te zakken. Robert zag de bui aankomen. Zoals hij het noemt: de koe was volledig uitgemolken. Omstreeks 1976 werd door Hammond nog de V-serie geïntroduceerd, met IC-technologie, zonder drawbars. Het succes was van korte duur.
Yamaha en Wersi bijvoorbeeld gingen Hammond in technologie en marketing voorbij. Japan ontwikkelde het L-orgel, een portable imitatie van de L-100, een succes.  Keyboards, electronische/digitale orgels. De toonwielen bleven achter.
Robert zag de teloorgang ook in Nederland. Het orgelspelen blijkt, ondanks al die fraaie lesmethodes van toen, voor velen toch niet zo eenvoudig en uitdagend te zijn, zo ziet hij nu in. In 1985 stapte hij eruit. Werknemers in Antwerpen waren al eerder geleidelijk aan vertrokken (ook hij heeft mensen moeten ontslaan) en niet lang na Robert’s vertrek lag alles stil. Zo ook in de VS dus.
Is hij verbitterd? Nee zeker niet! Hij kijkt terug op een hele mooie periode van ongeveer 21 jaar Hammond. Er is nog een enkele tastbare herinnering: een editie (nr. 5) Hammond Nieuws uit 1967, uitgegeven vanuit zijn Antwerpse onderneming. Robert’s moeder had dit altijd bewaard.

Weerzien met oude bekenden

Ongeveer twee jaar geleden ging Robert Bisschop met pensioen. Maar hij geeft nu en dan nog steeds consulten voor ondernemers en bedrijven. Hobby's heeft hij eigenlijk niet. En ook geen specifieke muzikale voorkeur, hij vindt uiteenlopende genres mooi. Robert verheugt zich op het Hammond 'feestje', op 28 november in Amersfoort. Tevens een weerzien, na zovele jaren, met ook Aart van de Beek, met wie hij altijd wel telefonisch contact hield.
En uiteraard ook het weerzien met Keith Beckingham, met wie hij heel wat uren en dagen heeft doorgebracht. Leuk dat het Hammondorgel - 75 jaar   hier zo op die manier leeft, zo anders dan in België", denkt Robert.