Hammond Organisten

IN MEMORIAM
JOEY DE FRANCESCO – ‘THE MIGHTY HAMMOND BURNER’

Tekst: Guus Essers
Artikel uit Turning Wheel 2022-4

 


Fenomenaal organist Joey DeFrancesco overleed op 25 augustus 2022 in zijn woonplaats Phoenix, Arizona, op 51-jarige leeftijd aan de gevolgen van een zware hartaanval. Zijn vrouw en manager Gloria DeFrancesco maakte het overlijden wereldkundig op 26 augustus. In een post op Instagram verwoordde Gloria DeFrancesco een dag na het overlijden: “Op dit moment weet ik eigenlijk niet wat ik moet zeggen. Iedereen ongelooflijk bedankt voor alle liefde en ondersteuning die we van alle kanten ervaren. Joey loved you all.”

 

DeFrancesco laat een grote familie achter. Gloria zijn echtgenote en hun kinderen Ashley en Donny. Daarnaast z’n moeder Laurene, vader John, zuster Cheryle, broer John, plus nichtjes, neven en verdere familieleden. DeFrancesco was dé meester van het jazzorgel en de stuwende kracht achter de wedergeboorte van het Hammond B3-orgel. Hij was vijf maal Grammy Award Nominee, en negen keer de winnaar van de DownBeat Magazine Critics Poll. Joey DeFrancesco was in z’n eentje in staat om het jazzorgel weer volledig terug te brengen in de mainstream-jazz. En om de muziekindustrie jarenlang te enthousiasmeren tot het maken van talrijke Hammond-clones, soms bijna beter dan het origineel …

Michael’s Tweet - We’ve lost another Mighty Hammond Burner. The first time I’ve heard Joey D, I was shopping at Record Theater selecting some albums. At that time the record store would play their new arrivals as background music. I heard this heavy soulful up tempo cut right away: I thought it was Jimmy Smith. Grooving to the song, I asked the counter person who was playing on the record. I answered Joey who? Needless to say I bought it right away. Immediately I was hooked on Joey DeFrancesco, I got his autograph on several of his CD’s. I’ll miss him. Joey D, God bless you … (B3-afficionado, 26-8-2022).

 

Oude vriend Christian McBride
Op het Montclair Jazz Festival (New Jersey) in de zomer van 2019 introduceerde bassist en bigband-leider Christian McBride zijn oude vriend – de twee kenden elkaar al vele jaren – als the one and only, the great Joey DeFrancesco. Ze speelden samen een set in een inpromptu-bezetting met Mark Whitfield op gitaar en Oliver Phillips op drums. McBride: we burned it up that day! Christian en Joey zaten bij elkaar op de Settlement Music School in Philadelphia en volgden elkaar een paar jaar naar de Philadelphia High School for Creative and Performing Arts. DeFrancesco speelde B3-orgel op de CD van McBride uit 2020 For Jimmy, Wes and Oliver, waarmee hij een Grammy in de wacht sleepte. Het album was een eerbetoon aan de muziek van organist Jimmy Smith, gitarist Wes Montgomery en saxofonist Oliver Nelson. 

Mike LeDonne – Sitting here trying to process the loss of my Pizon (‘broeder’ - Italiaans) and B3 brother Joey DeFrancesco. He was way too young to go and had so much more to give that this is truly a tragedy. I was remembering that video of when he played on the Bill Boggs show in a band of youngsters and even though Boggs went over to talk to the trumpet player Miles Davis, Miles asked who the organ player was. How sweet and innocent Joey looked when he got up from the organ after being singled out by none other than Miles Davis himself. Then of course Miles hired him to play keyboards in his band. Wow! (B3 jazzorganist, 26-8-2022).

 

“Pappa” John DeFrancesco

Organist Joey DeFrancesco werd geboren in 1971 in Springfield, Pennsylvania. Toen hij nog heel jong was, nam zijn vader, “Pappa” John DeFrancesco, hem regelmatig mee naar z’n eigen Hammondoptredens in Philadelphia, gigs met mensen als Hank Mobley en Philly Joe Jones. Toen hij tien was kreeg hij zelf zijn eerste optreden, samen met de snotneuzen bassist Christian McBride en gitarist Kurt Rosenwinkel.

DeFrancesco bracht zijn debuut-CD uit in 1989 met All of me (zie afbeelding rechts), bij Columbia Records. Hij was op dat moment 17 jaar, zat nog steeds op High School én ging in de zomer in Europa toeren met trompettist Miles Davis. Ook in dat jaar verscheen hij op de Miles Davis-CD Amandla. Geïnspireerd door Davis begon Joey zelf ook met de trompet als tweede instrument.

 

DeFrancesco leidde zowel zijn eigen bezettingen en hij speelde in de loop van zijn carrière mee met een keur van artiesten, zoals Ray Charles, Van Morrison, Diana Kral, Nancy Wilson en George Benson. Toen hij éénmaal zelf een headline-status had verworven, speelde hij ook met grootheden als James Moody, John Scofield, Bobby Hutcherson, Jimmy Cob, Larry Coryell, John McLaughlin en David Sanborn, haast te veel voor één muzikantenloopbaan.

Joey DeFrancesco nam meer dan 30 albums op.

Pat Bianchi – “Live At 5 Spot” changed my life. That particular record of Joey’s is what sent me on what would become my life long journey. Yet at the time I got that record, I had no idea all of the experiences that would become with it along with knowing Joey for over 25 years. From our infamous introduction to each other, the hangs, phone calls, the bandstand and countless moments in between, his influence om my life both musically and personally is beyond profound. I could write about it all for days … Rest In Peace Joey (B3 jazzorganist, 26-8-2022).

Geen enkele rivaliteit
In het najaar van 2002 had het Tanglewood Music Centre in Berkshire Hills een serie concerten, allemaal gewijd aan het Hammondorgel. Eén van de highlights was een concert waarin de Philadelphia B3-veteraan Jimmy McGriff schouder-aan-schouder speelde met de toen 31-jarig oude Joey DeFrancesco. Hoewel aanzienlijk jonger, speelde DeFrancesco ‘master’ McGriff er vierkant uit, maar voor een enthousiast publiek was het volkomen helder dat de twee organisten met zoveel passie en empathie naar elkaar toe musiceerden, dat iedere vorm van rivaliteit afwezig was.

 

Wat niet iedereen toen al wist, was dat Jimmy McGriff al een vroege invloed op DeFrancesco had gehad, naast Jimmy Smith en Jack McDuff. Voor McDuff was eerder de tien jaar oude Joey een soort kindsterretje. De Hammondorganisten Jack McDuff en Richard ‘Groove’ Holmes traden in die tijd op verzoek van Pappa John op als muzikale mentors. Geen wonder dat Joey als een soort wonderkind op z’n 16e de 3e plaats behaalde in de Thelonius Monk Competition en dat Columbia hem op grond van dat veelbelovende succes kort daarna z’n eerste platencontract aanbood.        

TW 2015-02 – Op het North Sea Jazz Festival 1990 verscheen zomaar out-of-the-blue een stevige bebrilde puber met een vette B3, 's middags om een uur of half 3. Dát was nieuws! Hij zat frontaal voor de zaal in het Tuinpavilioen, in de bomvolle, grote zomerhete circustent bij het Haagse Congrescentrum en speelde met zijn trio jaloersmakend geweldig. Het was ook in ons land het begin van een new age in orgelland. Met meer dan dertig albums en talloze samenwerkingsverbanden met de groten uit de moderne jazz zou het erg vreemd zijn als hij anno 2015 geen plek zou innemen naast grootheden als Fats Waller, Wild Bill Davis en Jimmy Smith (GE, art.TW 2015-02).

 

Met een fenomenaal observatievermogen maakte hij zich allerlei stijlen van orgelspelen eigen. De vocabulaire van Jimmy Smith, Jack McDuff, Eric Alexander en Don Patterson bijvoorbeeld, hij kende en beheerste ze allemaal: de volledige ‘catalogus’ van speelstijlen. Zo nam hij de befaamde hybride linkerhand/linkervoet bastechniek over van Jimmy Smith, terwijl hij rechterhand akkoord-voicings overnam van de gitaristen waarmee hij speelde, zoals Paul Bollenback in de early years. Joey bezat de essentiële vaardigheden om hard-bop, post-bop en soul-jazz als leidende stijlen van de jazz-B3 te combineren en met een ongelooflijke passie en overtuiging uit te dragen.   

Mike LeDonne – I’ve always said that Joey was born to play the organ. There seemed to be no limits to what he could do with it and it was a thing of beauty to watch him do it. He was so natural at it that the thing was like another extension of his body. I think about what a warm person he was, so supportive and down to earth.’ (B3 jazzorganist, 27-8-2022).

 

Laatste album: More Music
In januari 2021 verscheen een nieuw album, More Music. We weten nu inmiddels dat dit zijn allerlaatste eigen CD was. Ook al in corona-tijd liet zijn gezondheid wat te wensen over: door zijn familiale corpulentie kreeg hij toenemende hartklachten. Zo zag hij er op de laatste NAMM-clips (van de Viscount-kloon B3’s) tamelijk bleek en breekbaar uit.

Op de CD uit 2021 spreidde DeFrancesco voor de eerste en de laatste keer eindelijk zijn volledige arsenaal ten toon: orgel, keyboard, vleugel, trompet, en – voor de eerste keer op de plaat – tenorsax. Speelde Pappa John voor zijn brood op de B3, grootvader Joseph DeFrancesco speelde tenorsax en klarinet; z’n instrumenten zijn nog altijd in de DeFrancesco familie. Muzikale genen kunnen overweldigend dominant zijn…

TW 2015-02 – Chicago december ‘14. Tijdens de pauze van het concert van het Trio van DeFrancesco een unieke gelegenheid met Joey D. himself in gesprek te komen. Hij vond het prima om voor de Turning Wheel uit Holland een kort interview te doen: "It's my pleasure!" . Tot mijn vreugde liep het gesprek stevig uit en hadden we een heel ontspannen, joviaal en informatief gesprek. Hij vertelde over het instrument op het podium dat de B3 meestal door de venue wordt geregeld. Zijn er nog genoeg toonwielen? "No problem at all, believe me." Alleen, wil de volgende generatie die originele toonwielen ook echt blijven gebruiken? "Een bizarre ontwikkeling, sommige clones worden haast 'echter' dan de echte toonwielorgels", zo vat hij samen [twee jaar vóór zijn Viscount-endorsement - GE]. Over de doelgroep van de TW: de leden van de Hammond Organ Club Holland. "You are my first fans, mensen die zelf door de toonwielen gegrepen zijn snappen heel erg goed wat ik muzikaal doe", meent hij. Hij heeft zelf allerlei clones uitgeprobeerd, zowel in de studio als live. Zijn bekendheid is volledig gekoppeld aan de echte originele Hammond en dat zal ook wel zo blijven, denkt hij. Zelf is hij echter erg onder de indruk van de Nord-orgels. Hij heeft de C1 lang gehad en speelt zeer regelmatig op de C2. De laatste jaren speelt hij zijn CD's vaak geheel of gedeeltelijk in met de Nord C2 en beduidend minder met de oude Hammond B3 (GE, art.TW 2015-02).

 

“More Music” - We kunnen Joey DeFrancesco in een wat breder perspectief beschouwen als een belangrijk pleitbezorger voor de helende en verbindende kracht van muziek. Onnodig te zeggen dat dat in de allereerste plaats voor hemzelf gold. Hij sprak daar vaker over, en zei daar dit voorjaar nog het volgende over: “More music is what’s needed to create positivity and wellness for everybody, regardless of what’s happening in the world. Music just solves a lot of problems. So more live music, more original music – just more music. Without that, we’re in big trouble.” ►

 

Bronnen:

  • All Arts, All New Jersey, Jay Lustig, NJ Arts.net (26-8-2022)
  • Tweed Comment Michael (…) (26-8-2022)
  • Comment Mike LeDonne (26-8-2022)
  • NPR Jazz, Jazzcriticus Nate Chinen, npr.org (26-8-2022)
  • In Memoriam door bassist Christian McBride (christianmcbride.com)
  • Joey DeFrancesco dies, aged 51, Mark Gilbert, Jazz Journal (27-8-2022)
  • A tribute to Joey DeFrancesco, Peter Whittaker, London Jazz News (10-10-2022)
  • Joey DeFrancesco: 10/04/1971 – 25/08/2022, Alyn Shipton, JazzWise Magazine London (26-8-2022)

Joey DeFrancesco – Home for the Holidays, Guus Essers, Turning Wheel 2015-02