Muziek

Muzikale Turbotaal (inleiding)

Patrick Holleeder, in het dagelijks leven muziekpedagoog en pianist, is een van de vaste schrijvers van clubblad Turning Wheel. De afgelopen twee jaar heeft hij aan een immense schrijfklus gewerkt, die hij zelf 'Muzikale Turbotaal' noemt. Patrick heeft namelijk een groot aantal begrippen uit de muziekwereld verzameld en deze van een verklaring voorzien. Zeer interessant, maar te veel om in Turning Wheel op te nemen. Onze website echter leent zich daar natuurlijk uitstekend voor. Daarom in Turning Wheel het inleidend commentaar van Patrick en in het besloten ledendeel van de website de termenlijst zelf. Een mooi naslagwerk!

Dit zegt Patrick er zelf over:
Voor elk vakgebied bestaat er wel een soort spreektaal om je goed te kunnen uitdrukken. Niets is erger dan een complete zin van anderhalve regel nodig te hebben als daar gewoon één woord voor bestaat. Zo geldt dat ook voor muziek.
In de muziek bestaan zelfs legio begrippen. Maar het is niet altijd volledig duidelijk wat ermee bedoeld wordt, zelfs voor beroepsmuzikanten. Dat je echt denkt: 'Wat betekent dat nu eigenlijk?' Of liever nog: 'Wat betekent dat nu precies?' Soms worden bepaalde begrippen in de praktijk ook nog eens door elkaar gebruikt. En vervolgens door andere personen met fout en al overgenomen, enzovoorts.
Om in het muziekwereldje niet volslagen 'uit de toon te vallen' heb ik gemeend om daar een naslagwerk over te schrijven. Omdat de muziek ook een taal is en de muziek het bij uitstek moet hebben van een goede communicatie, is een dergelijk naslagwerk nuttig om te lezen en de moeite waard om te maken. Alleen al omdat het handig is om een heleboel omschrijvingen overzichtelijk bij elkaar in een lijstje te hebben staan.

Een lijst met gewone alledaagse begrippen (in deze serie TurboTermen genoemd), maar ook met bepaalde vaktaalwoordjes en (soms komische) omschrijvingen. Het kan zelfs zo zijn dat je je beledigd mag voelen als een leraar tegen je zegt: "Je speelt als een olifant." Maar hij kan er ook iets totaal anders mee bedoelen.
Ook woorden waar altijd twijfel over de precieze uitleg bestaat, ga ik niet uit de weg. Die twijfel ontstaat in de muziek trouwens snel, omdat een en ander vaak met smaak te maken heeft en u weet dat daarover niet te twisten valt!
Ik loop wel het risico dat er vervolgens weer opnieuw een discussie kan ontstaan over mijn uitleg. Maar dat houdt de muziek als (turbo)taal levendig!

Mijn uitleg bij de woorden is gebaseerd op het gebruik zoals dat in de praktijk gebeurt en is niet bedoeld als een pure theoretische definitie, zoals in een woordenboek het geval is.
Voor deze lijst heb ik inmiddels al meer dan twee jaar diverse termen verzameld, beschreven en uitgewerkt. Veel uit mijn praktijk van alledag. Dit wordt nu de complete editie zoals deze nu is. Zolang er maar binnen het muziekwereldje nieuwe begrippen en spreekwoorden blijven ontstaan én worden gebruikt, zolang kan deze muzikale turbotaal in de toekomst worden aangevuld. Ik ga namelijk nog steeds de uitdaging aan om zoveel mogelijk woorden in deze lijst op te nemen. Elke reactie of aanvulling is daarbij van harte welkom. Veel genoegen, maar tegelijk ook veel duidelijkheid voor de toekomst toegewenst met dit naslagwerk!

Patrick Holleeder, muziekpedagoog en uitvoerend pianist
e-mail: